fbpx

Ίλιγγος και ζάλη: τα αίτια και η διάγνωση

Γράφουν:
Βασίλειος Γρηγορίου,
Ωτορινολαρυγγολόγος, επιστ. Συνεργάτης Ακουολογικό Τμήμα Ιατρικής Πίστης

Η ζάλη και ο ίλιγγος είναι τα περισσότερο κοινά συμπτώματα για τα οποία ο ασθενής επισκέπτεται τον γιατρό γενικά σε ποσοστό 5-10%,το οποίο ανεβαίνει πάνω από 40% για άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 40 ετών. Το ποσοστό κατέρχεται περίπου στο 25% για ασθενείς πάνω από 65 ετών.

Η ζάλη, ο ίλιγγος και η αστάθεια είναι επακόλουθο απότομων μετακινήσεων της κεφαλής (μετακίνηση ωτολίθων στον ίλιγγο θέσεως ) ή συνοδεύονται σε πολλούς ασθενείς με μικρού βαθμού βαρηκοΐα και εμβοές (Νόσος Meniere), όπως επίσης αναφέρονται ταυτόχρονα σε ασθενείς που πάσχουν από ημικρανία (ημικρανικό ισοδύναμο).

Τις περισσότερες φορές ο ασθενής αναφέρει ότι γυρίζει το περιβάλλον, περιγράφει σαν να βρίσκεται σε βάρκα, γυρίζει ο ίδιος, θαμπώνει το βλέμμα του, μουδιάζουν τα χέρια και πόδια του, έχει τάσεις λιποθυμίας, έχει τάση για εμετό ή κάνει εμετό, ιδρώνει, νομίζει ότι θα πέσει κάτω.

Ο θεράπων ιατρός (ΩΡΛ, Καρδιολόγος ή Παθολόγος, Νευρολόγος, Ορθοπεδικός και Οφθαλμίατρος είναι οι ειδικότητες που εμπλέκονται στην διερεύνηση των παραπάνω συμπτωμάτων που ταλαιπωρούν τον ασθενή και επιδεινώνουν την ποιότητα της ζωής τους) θα πρέπει να ρωτήσει τον ασθενή τι ακριβώς του συμβαίνει με την κλινική εξέταση και μετά να προσπαθήσει να εντοπίσει την αιτία που προκαλεί τα συμπτώματα του ασθενή του. Επιβάλλεται η επανεξέταση του ασθενούς και η παρακολούθησή του για το άμεσο χρονικό διάστημα που ακολουθεί.

Όσον αφορά τον ΩΡΛ θα πρέπει να αναζητηθεί έστω μία αιτία όπως π.χ η ωτίτιδα που θα μπορούσε να δικαιολογεί τα συμπτώματα. Εξετάσεις που μας δείχνουν την λειτουργία των λαβυρίνθων ακολουθούν. Διενεργείται πλήρης ωτονευρολογικός έλεγχος (ακοόγραμμα, τυμπανόγραμμα, ηχητικά αντανακλαστικά αναβολέα, ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους), MRI εγκεφάλου και λιθοειδών με σκιαγραφική ενίσχυση, triplex καρωτίδων και σπονδυλικών αρτηριών καθώς και VMG (Βιντεονυσταμογράφημα).

Στην εξέταση αυτή ερεθίζουμε τους οπίσθιους λαβυρίνθους εκατέρωθεν και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής μας πληροφορεί εάν αυτός ο ερεθισμός είναι στα πλαίσια του φυσιολογικού ή αν ένας από τους δύο λαβυρίνθους ή ο εγκέφαλος είναι η αιτία των συμπτωμάτων.

Εφόσον το πόρισμα της εξέτασης του VMG (βιντεονυσταμογραφήμτατος) από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή μας πληροφορήσει ότι το πρόβλημα ξεκινά από τον ένα ή τον άλλο λαβύρινθο (δεξιά ή αριστερά),τότε ξεκινά η θεραπεία.

Η θεραπεία ξεκινά είτε με κινήσεις της κεφαλής που τις περισσότερες φορές είναι αποτελεσματικές (στον ίλιγγο θέσεως) και δεν χρειάζεται μετά από αυτές να δοθούν φάρμακα, είτε δίνοντας φάρμακα και συστάσεις για εξειδικευμένες ασκήσεις.

Η σωστή και αποτελεσματική αντιμετώπιση ενός επεισοδίου ζάλης δεν είναι δυνατόν σε καμία περίπτωση να μας εξασφαλίσει ότι δεν θα ξανασυμβεί στο μέλλον. Ο ασθενής οφείλει να ακολουθεί τις οδηγίες και με αυτόν τον τρόπο να ελαττώνεται η πιθανότητα επανεμφάνισης.

Q & A

Τι είναι ο ίλιγγος;

Ο ίλιγγος είναι μια δυσάρεστη διαταραχή της ισορροπίας του λαβυρίνθου και εμφανίζεται αιφνίδια. Ο ίλιγγος είναι ένα αίσθημα περιστροφής που πολλές φορές περιγράφεται ως αστάθεια. Πολλές φορές περιγράφεται και ως ζάλη ενώ στην πραγματικότητα είναι δύο διαφορετικές παθήσεις. 

Ποιες παθήσεις δημιουργούν ίλιγγο;

Η ισορροπία και ο προσανατολισμός του ανθρώπου στο χώρο συντελούνται με τη συνεργασία 4 παραγόντων. Αυτοί είναι ο οπίσθιος λαβύρινθος, (ημικύκλιοι σωλήνες, ελλειπτικό και σφαιρικό κυστίδιο), η όραση, η ακοή και τέλος η εν τω βάθει αισθητικότητα. 

Σε φυσιολογικά άτομα υπάρχει αρμονική συνεργασία των 4 αυτών παραγόντων. Επί ερεθισμού ή διαταραχή της λειτουργίας των 4 αυτών παραγόντων διαταράσσεται η συνεργασία αυτή, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η λειτουργία και ο άρρωστος να έχει ίλιγγο. Η συνηθέστερη μορφή του ιλίγγου είναι ο περιστροφικός ίλιγγος. Ο άρρωστος περιγράφει ότι το περιβάλλον περιστρέφεται. Ο ίλιγγος περιγράφεται από τον ασθενή ως αίσθημα αμφιταλάντευσης και πολλές φορές αναφέρεται ότι το έδαφος κινείται κάτω από τα πόδια του. Σε περιπτώσεις που έχουμε πλήρη εκδήλωση του ιλίγγου οι ασθενείς παραπονούνται για αίσθημα αβεβαιότητος σε κάθε κίνηση ή ακόμα και στη βάδιση. 

Ένας ιδιαίτερος τύπος λαβυρινθικού ιλίγγου είναι ο ίλιγγος θέσεως, ο οποίος εκδηλώνεται σε μία ορισμένη θέση του σώματος και διαρκεί επί τόσο χρονικό διάστημα όσο το άτομο βρίσκεται στη θέση αυτή. Ο λαβυρινθικός ίλιγγος μπορεί να δημιουργηθεί με την μετακίνηση των ωτωλίθων του σφαιρικού και ελλειπτικού κυστιδίου. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν τάση προς εμετό που είναι αποτέλεσμα του ερεθισμού του πνευμονογαστρικού.

Γιατί δημιουργείται ο ίλιγγος; 

Ο ίλιγγος δημιουργείται από την φλεγμονή του αιθουσαίου νεύρου από ιούς, λαβυρυνθίτιδα, νόσο Meniere, ο τραυματισμό του έσω ωτός, χρονία ωτίτιδα, χωλοστεάτωμα, ωτικός έρπητας ζωστήρας, πολλαπλή σκλήρυνση ημικρανία, εγκεφαλικά επεισόδια, ακουστικό νευρίνωμα, νεφρολογικά και καρδιολογικά προβλήματα. 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

 Για τη διάγνωση του οπίσθιου λαβυρίνθου υπάρχουν πολλές δοκιμασίες που βοηθούν στην κλινική διάγνωση. Η κυριότερη είναι ο έλεγχος του αυτομάτου αιθουσαίου νυσταγμού όπου εξετάζονται οι ρυθμικές κινήσεις των οφθαλμικών βολβών όπου δεν είναι τίποτα άλλο από τις κινήσεις των οφθαλμικών βολβών και στην περίπτωση που υπάρχει αιθουσαίος νυσταγμός τα συμπεράσματα εξάγονται από την αξιολόγηση της ταχείας και βραδείας φάσεως. 

Στο κέντρο μας εφαρμόζονται πλην των ανωτέρω εργαστηριακών εξετάσεων ο έλεγχος του λαβυρίνθου με το εκκρεμοειδές ημιπεριστρεφόμενο πλαίσιο (ταλαντευόμενο έδρανο) κατά Greiner και Cornaux. 

Αυτή η μέθοδος μας έχει βοηθήσει ακολουθώντας την εξέλιξη της τεχνολογίας να εξάγουμε συμπεράσματα για την αιτία προέλευσης του ιλίγγου που μας βοήθησαν πολύ στην διαφορική διάγνωση του ιλίγγου. 

 

 



This will close in 0 seconds